Virus Zapadnog Nila – pitanja i odgovori

D. C. 15. septembar 2012. 00:00

Već smo pisali o virusu Zapadnog Nila koji se i kod nas pojavio, ali navodimo neka pitanja koja ljudi najčešće postavljaju i odgovore stručnjaka iz oblasti virusnih bolesti.
1. Kako se ljudi inficiraju virusom Zapadnog Nila?
Ljudi se virusom Zapadnog Nila mogu inficirati samo ujedom komarca koji je inficiran tako što je sisao krv zaražene ptice. Komarci ne mogu da prenesu virus i infekciju sa jedne osobe na drugu.
Takođe je moguće da se virus Zapadnog Nila prenese transfuzijom krvi ili transplantacijom organa sa zaraženog donatora.
Krv i organe pre transfuzije (transplantacije) u SAD testiraju na virus pa stručnjaci smatraju da su transfuzije i transplantacije u SAD bezbedne.
2. Koji su simptomi zaraze virusom Zapadnog Nila?
U proseku, četiri od pet osoba zaraženih virusom Zapadnog Nila nema nikakve simptome. Na osnovu dosadašnjih iskustava, procena je da će manji broj inficiranih osoba imati zdravstvene probleme nakon nekoliko godina. Većina pacijenata će postati imuna na virus i nikada neće pokazati ozbiljne simptome bolesti.
Procena je da će jedan od pet inficiranih pacijenata imati relativno blage simptome. Manji broj inficiranih osoba ovim virusom može biti prilično bolestan duže vreme nakon inficiranja.
Ozbiljni simptomi izazvani virusom Zapadnog Nila:

groznica
glavobolja
zamor
osip na nekim delovima tela
otečene limfne žlezde u nekim slučajevima
bol u očima u nekim slučajevima

Dešava se u jednoj od 150 infekcija da virus napada mozak (encefalitis) ili tkiva koja pokriva mozak i kičmenu moždinu (meningitis). Kod oko 10% pacijenata inficiranih virusom Zapadnog Nila kod kojih je došlo do encefalitisa ili meningitisa – dolazi do smrti. Većina inficiranih koji dobiju teške komplikacije dobiju ili encefalitis ili meningitis i encefalitis zajedno. Oko 25% do 35% ovih pacijenata dobije samo meningitis.
Simptomi meningitisa izazvanog virusom Zapadnog Nila:

groznica
glavobolja
ukočen vrat
promene u svesti u rasponu od blage (tromost) do teške (mentalna konfuzija, konvulzije ili koma)
neurološki simptomi – paraliza jednog ili više udova ili kompletna paralize
drhtanje i problemi sa pokretima udova

Neki ljudi nakon infekcije postaju slabi ili paralizovani (jedan ili više udova). Dve trećine tih ljudi ostaje trajno malaksalo ili paralizovano. Nije tačno utvrđen procenat sa komplikacijama u vidu poliomijelitisa.
3. Kako se virus Zapadnog Nila leči?
Još ne postoji nikakav poseban ili jedinstven tretman za lečenje infekcije virusom Zapadnog Nila. Teži slučajevi zahtevaju intenzivnu negu u bolnici.
4. Koji su rizici virusa Zapadnog Nila za trudnice?
Bilo je nekoliko pobačaja kod žena zaraženih tokom trudnoće, ali nije jasno da li je virus bio uzrok. Većina žena koje su bile zaražene virusom Zapadnog Nila tokom trudnoće rodile su normalne i zdrave bebe.
Iako trudnice izgleda nisu u posebno visokom riziku od infekcije ovim virusom, neizvesnosti ostaju. Stručnjaci ipak savetuju trudnicama i dojiljama da posebno vode računa i da izbegnu ujede komaraca.
5. Da li treba nastaviti dojenje ako imate simptome virusa Zapadnog Nila?
Od svih registrovanih slučajeva u Americi, sumnja se da je samo jedna žena dojenjem prenela virus svom detetu tako da je pretpostavka da je ovakva mogućnost veoma retka.
Prednosti dojenja daleko nadmašuju potencijalni rizik od infekcije na odojče.
6. Kakve su šanse za smrtni ishod od infekcije virusom Zapadnog Nila?
Šanse za dobijanje najtežih komplikacija nakon infekcije iznose jedan od 150. Ukupna stopa smrtnosti kod teških simptoma je oko 10%. To čini ukupne šanse da pacijenti umru od infekcije virusom Zapadnog Nila oko jedan u 1500 slučajeva.
Ove procene nisu iste za sve ljude. Ljudi sa više od 50 godina starosti, naročito oni stariji, imaju veće šanse za dobijanje ozbiljnijih komplikacija od infekcije.
7. Kako virus zapravo izaziva ozbiljne bolesti i smrt kod ljudi?
Virus Zapadnog Nila izaziva ozbiljne bolesti kada prodre u krv i inficira mozak i kičmenu moždinu. Tada virus remeti normalnu funkciju mozga – uključujući poremećaj nervnih impulsa potrebnih za disanje – što može biti fatalno.
8. Šta ako zbog straha od virusa ljudi izbegavaju transfuziju krvi ili transplantaciju organa?
Transfuzija krvi spasava život pacijentima, naročito u hitnim slučajevima. Donatorstvo krvi je siguran način i stručnjaci savetuju davanje krvi i sada i u budućnosti. Veliki broj ljudi u svetu prima produkte krvi godišnje. Iako lica kojima je potrebna transfuzija krvi ili transplantacija treba da budu svesna rizika i infekcije, prednosti dobijanja potrebne transfuzije ili transplantace nadmašuju potencijalnu opasnost od infekcije.
10. Ko je u opasnosti za dobijanja ove virusne infekcije?
Prema dosadašnjim iskustvima došlo se do sledećih zaključaka:
Komarci su najaktvniji i najviše ih ima u kasno leto. Virus Zapadnog Nila u Americi zadnjih godina bio je najaktivniji obično u avgustu i septembru. Ljudi koji provode dosta vremena napolju, pored reka i močvarnog područja, u najvećem su riziku od infekcije. Komarci koji prenose virus najaktivniji su u zoru i sumrak. Boravak napolju tokom tog vremena povećava rizik od infekcije.
Ljudi stariji od 50 godina kada su inficirani imaju veće šanse za razvoj težih simptoma bolesti, ali nije jasno da li su stariji ljudi podložniji infekcijama.
Odojčad nisu pod većim rizikom od virusa niti trudnoća povećava rizik od infekcije.