Bizerta: zelena oaza na severu Tunisa (1)
Sa 130.000 žitelja (oko 500.000 u široj regiji) Bizerta je središte oblasti Kap Blank i najveći grad tuniskog severa. Po broju stanovnika pripada mu četvrto mesto u zemlji, a od prestonice ga deli samo 65 kilometara. S ostalim delovima Tunisa i svetom povezuju ga dobre saobraćajnice, železnički i plovni putevi i vazdušna luka. Bizerta je najseverniji grad u Tunisu i na Afričkom kontinentu, najbliži Evropi u središnjem delu Mediterana (od Sicilije ga deli rastojanje od oko 145 kilometara). Njegovu poziciju slikovito porede s isturenim svetionikom na sredokraći pomorskih puteva Sredozemlja, što ga čini nezaobilaznim utočištem brodova pred naletima vetrova i nemirnog mora.
Bizertu nazivaju i najevropskijim tuniskim gradom, poredeći je s francuskim priobalnim mestima s druge strane Mediterana. U prvi plan ističu savremenu arhitekturu i njene široke bulevare, s centralnom ulicom i šetalištem Habiba Burgibe, nadomak prostrane gradske plaže Korniš, okružene drvoredima raskošnih ukrasnih palmi. Na njenim skverovima su i dva nezaobilazna simbola grada: morski konjici, čiji je logo utisnut na sva gradska dokumenta, i stilizovano jedro, znak prijateljstva, čiji je izraz i regata Tulon–Bizerta. Bizerta ima sve odlike kosmopolitskog grada u kome se mogu čuti mnogi svetski jezici, ulice okružuju moderne višespratnice i izlozi prodavnica sa šarolikom ponudom svetskih firmi. Bizerta je zadržala i tradicionalna obeležja, pre svega u starom jezgru, s ukrštenim ulicama, izlozima prepunim nakita, grnčarije, začina, robe za snabdevanje brodova i mnoštva suvenira tipičnih za ove krajeve. Bizerta je najhladniji grad na ovdašnjem području, pri čemu pojam "hladno" treba čitati isključivo prema afričkim merilima i tamošnjem poimanju temperaturnih razlika. Ona je i najzeleniji grad u tom delu sveta. Okružena je bujnim rastinjem, čitavim šumama, koje niko ne očekuje na peskovitom tlu.
Otuda lokalni naziv Bizerte – "zeleno u plavom", izveden iz preplitanja zelene boje okoliša s plavetnilom mora. To je na slikovit način našlo mesto i u izgledu delova grada, pogotovo njegovog starog jezgra, u kome prednjače siva i plava boja prozora i vrata na tradicionalno belim zidovima omanjih zgrada u skladnom nizu. Bizerta je više od primorskog grada; najvećim delom spustila se na same obale mora koje se igrom prirode i voljom čoveka uvlači u sve njegove delove, prelamajući se u svakodnevnom životu ljudi. More je oduvek bilo izvor života, a u prošlosti i mnogih nedaća. Posle prestonice, ona je i drugi po veličini lučki grad. U svom okrilju ima pet luka koje, zavisno od vremena nastanka i namene, nose primerene nazive: istorijska, ribarska, industrijska, trgovačka i luka slobodne zone. Postoji i šesta, nešto udaljenija, za utovar čeličnih proizvoda i cementa. Grad je i značajan univerzitetski i još više privredni centar, s razvijenom industrijskom i carinskom zonom, uz naglašenu brigu o ekologiji. U zaleđu, gde šumovite padine Atlasa smenjuju plodne ravnice, prostire se bogata tuniska žitnica. Bizerta je i značajan turistički centar ovog dela zemlje, koji namernika dočekuje naglašenim gostoprimstvom i otvorena srca, nudeći mu mnoga neočekivana iznenađenja i zadovoljstva.
Okosnicu turističke ponude čini desetak privlačnih hotela, čiji su kapaciteti oko 2.000 ležaja, uređene plaže u gradu i bližoj i daljoj okolini i gradska marina s vezom za 180 jahti. Ovde planiraju da turizam s petog mesta privrednih aktivnosti izbije u prvi plan, uz ambiciozna ulaganja. Buduća marina, na čiji se završetak neće dugo čekati, biće veća od sadašnje za više od šest puta (moći će da primi rekordnih 1.200 jahti). U narednih pet godina broj ležaja u modernim hotelima biće uvećan za još 3.000, uz dodatno uređenje i opremanje 12 velikih plaža, čija je ukupna dužina oko 50 kilometara (izuzev jedne, sve su peskovite). Time će započeti nova era u životu grada koji i danas ima šta da ponudi i pokaže gostima, ne samo tokom glavne sezone od maja do oktobra, kada morske struje donose željeno osveženje (posebno tokom leta, kada su temperature oko 38. podeoka), već i zimi, kada su, uz retke izuzetke, temperature uglavnom prolećne. Uz tradicionalno gostoprimstvo gostima nude različite oblike zabave i noćni život "začinjen" trbušnim plesom, sportove na zemlji i vodi, uz nezaobilazno ronjenje do bogatih koralnih sprudova.
Tradicionalnu i mediteransku kuhinju dopunjuje prebogata ponuda raznovrsne ribe i plodova mora, a riblji restorani su na glasu i izvan tuniskih prostora. Za njihovo snabdevanje "zadužena" je čitava flota ribarskih brodova koji dremuckaju ukotvljeni u staroj usnuloj luci, prepoznatljivoj slici s gradskih razglednica, spremni da se svakog časa otisnu na pučinu i zabace mreže. Deo njihovog ulova put do trpeze nalazi u pokrivenoj ribarskoj pijaci, uz uobičajeno cenkanje i glasnu ponudu bogatog izbora ribe i drugih plodova mora različitog naziva, izgleda, veličine i boja, izloženih u maštovitim aranžmanima koji podsećaju na cvetne ikebane. Među neobičnim vrstama je riba kaiš, nalik zmiji, duža od jednog metra. Riba je i značajan izvozni proizvod.
Bizerta je i najstariji tuniski grad, s uočljivim tragovima prošlosti koji uokviruju stari deo grada i najstariju luku. U njoj je podignuto više džamija. Najveća potiče iz 1652. godine. Nedaleko od nje su katolička i ruska pravoslavna crkva prepoznatljive arhitekture, što svedoči o ukrštanju puteva naroda u prošlosti i verskoj toleranciji. Prema istorijskim izvorima, prvi tragovi života potiču iz perioda hiljadu godina pre nove ere, kada je tu postojao veliki feničanski grad i luka. Kasnije će se na tom području smenjivati različiti narodi i pohodiće ih mnoge vojske, ostavljajući manje ili više očuvane tragove svog prisustva i načina života.
Posle Feničana, Vizantinci su gradili lučke kanale i dvostruke zaštitne zidove koji su uz manja preuređivanja odoleli propadanju do današnjih dana. Tokom viševekovne vladavine Rimljana severni deo Tunisa je davao bogatu žetvu pšenice i izobilje korala. Arapi su tu pristigli 698. godine. Tokom 15. veka Bizerta je bila snažno uporište gusara koji su harali vodama Sredozemlja. Od 1537. je pod vlašću Španaca, a od 1572. u sastavu Osmanlijskog carstva. O tom razdoblju svedoče dobro očuvani delovi dveju tvrđava. Prva je s ovdašnjim nazivom Medina i tipičnim prodajnim prostorom – sukom, a njene zidine predstavljale su deo dvostrukog zida koji je štitio grad i luku od neželjenih gostiju i udara vetrova i talasa. Druga, visoko iznad grada, sa zidinama koje nose pečat otomanskog i španskog stila gradnje, ima očuvan amfiteatar koji prima 12.000 posetilaca i predstavlja centar kulturnih zbivanja. Odatle puca prelep pogled na zaliv, delove grada, njegove luke, kanale i mostove kojima su natkriveni.
Korisni linkovi
Pratite Krstaricu i preko mobilne aplikacije za Android i iPhone.