Gubitak kose može se pojaviti na mnogo različitih načina, u zavisnosti od toga šta je uzrok. Može početi iznenada ili postepeno i uticati samo na kosu ili na celo telo. Gubitak kose može biti privremen, ali i ostati trajan. Ćelavost se obično odnosi na preterani gubitak kose.
Uzroci
Svaka osoba može doživeti gubitak kose: muškarci, žene ili deca. Tačan i jedinstven uzrok gubitka kose zasad se ne zna, ali može biti posledica: nasleđa, hormonalnih promena, zdravstvenih problema ili korišćenja nekih lekova.
Većina ljudi obično „gubi“ 50 do 100 dlaka dnevno. To obično ne izaziva primetno proređivanje kose jer nova kosa raste istovremeno. Opadanje kose dešava kada se poremeti ovaj ciklus. Tada manje kose poraste, a više opadne ili su folikule dlake uništene i zamenjene ožiljkom.
Porodična istorija
Najčešći uzrok gubitka kose jeste porodična istorija ili nasledni poremećaj nazvan muška ćelavost ili ženska ćelavost. Obično nastaje postepeno i na predvidive načine – smanjenje kose, pojava ćelavih mesta kod muškaraca i proređenje kose kod žena.
Nasleđe takođe utiče na uzrast u kome će početi gubitak kose, stopa gubitka kose i obim ćelavosti. Ćelavost je najčešća kod muškaraca i može početi već u pubertetu. Ova vrsta gubitka kose može uključivati opadanje kose i minijaturizaciju – dlake postaju meke, tanke i kratke.
Hormonalne promene i medicinska stanja
Različiti uslovi mogu dovesti do gubitka kose:
Hormonalne promene – hormonalne promene i disbalans hormona mogu prouzrokovati privremeni gubitak kose. To bi moglo biti zbog trudnoće, porođaja ili početka menopauze. Nivoi hormona povezani su i sa štitnom žlezdom, tako da i ti problemi mogu uzrokovati gubitak kose.
Alopecija – javlja se kada imuni sistem napadne folikule i uzrokuju nagli gubitak kose koji ostavlja glatke okrugle ćelave mrlje na koži.
Infekcija „sklapa“ – infekcije mogu napasti kožu glave, što dovodi do manjih površina ćelavosti ili značajnog gubitka kose. Kada se infekcija izleči, kosa obično ponovo raste.
Drugi poremećaji kože – bolesti koje uzrokuju stvaranje ožiljaka mogu dovesti do trajnog gubitka kose u oblastima ožiljka. Uzroci mogu biti lichen planus, neke vrsta lupusa i sarkoidozom.
Poremećaj čupkanja kose – ovaj poremećaj naziva se trihotilomanija – izaziva ljude da imaju neodoljivu potrebu da vuku i čupkaju svoju kosu, bilo iz kože glave, obrva ili drugih delova tela.
Lekovi
Gubitak kose može biti uzrokovano lekovima koji se koriste za lečenje raka (hemoterapija), artritisa, depresije, srčanih problema, visokog krvnog pritiska i kontrolu rađanja. Unos previše vitamina A može dovesti do gubitka kose.
Ostali uzroci gubitka kose
Gubitak kose takođe može biti rezultat:
Radioterapije glave – kosa ne može da raste isto kao što je rasla pre terapije.
Stresa – mnogi ljudi doživljavaju opšte stanjivanje i opadanje kose nekoliko meseci nakon fizičkog ili emocionalnog šoka. Ova vrsta gubitka kose obično je privremena. Primeri ovakvih događaja uključuju iznenadni ili prekomerni gubitak težine, visoku telesnu temperaturu tokom bolesti, operaciju ili smrt u porodici.
Pojedinih frizura i tretmana kose – preterano izlaganje kose raznim hemikalijama ili tretmanima ili frizure kojima se čvrsto podiže kosa, kao što su čvrste pletenice ili „dredovi“ (afro frizura), mogu da dovedu do gubitka kose. Vrelo ulje za kosu i stalni tretmani grejanja mogu izazvati upalu folikula dlake i dosvesti do gubitka kose. Ako dođe do povrede, gubitak kose može biti trajan.
Faktori rizika od gubitka kose:
- porodična istorija
- starost
- loša ishrana
- određeni medicinski uslovi
- stres
Lečenje
Danas postoje efikasni tretmani za neke vrste gubitka kose, ali je nekad gubitak kose trajan i ne može se lečiti. Kod nekih vrsta opadanja kose lečenjem se može postići da kosa poraste u roku od godinu dana.
Tretmani za gubitak kose uključuju lekove, operaciju, lasersku terapiju ili perike. Vaš lekar može predložiti kombinaciju raznih metoda kako bi se dobili najbolji rezultati.
Ciljevi lečenja su rast kose, spor gubitak kose ili sprečiti privremeni gubitak kose.
Ako je vaš gubitak kose izazvan bolešću, izlečenjem te bolesti prestaće i opadanje kose.
U slučaju da određeni lek izaziva gubitak kose, lekar vam može savetovati da prestanete da ga koristite najmanje tri meseca a da koristite drugi lek koji nema takvo dejstvo.
Pre nego što rešite koji tretman protiv gubitka kose da koristite, razgovarajte sa svojim lekarom o uzroku gubitka kose i najboljim opcijama lečenja.
Pratite Krstaricu i preko mobilne aplikacije za Android i iPhone.