Više od polovine svetske populacije ima smeđe oči, što ih čini najčešćom bojom očiju uopšteno. Međutim, smeđa nije uvek najčešća kada su u pitanju određene etničke grupe. Boja očiju dolazi od pigmentacije šarenice – mišićnog tkiva koje kontroliše veličinu zenice i propušta svetlost unutar oka. Unutar šarenice nalazi se niz pigmenata koji vašim očima daju boju. Kombinacija pigmenata i način na koji su raspoređeni određuju vašu specifičnu nijansu. Sve se to svodi na genetiku, piše Healthline.
Prema Američkoj akademiji za oftalmologiju, u jednom su trenutku svi ljudi imali smeđe oči. Zatim je zajednički predak doživeo promenu gena koja je dovela do toga da oči njihovih potomaka proizvode manje melanina. Melanin može zaštititi oči od oštećenja od sunca. To može objasniti zašto su smeđe oči češće u toplijim klimama širom Azije i Afrike.
Jednu boju ima 70-80 procenata svetskog stanovništva
Najčešća boja očiju na svetu je smeđa, najzastupljenija je među stanovništvom Afrike, Evrope i delova Azije i Amerike. Ima je nekih 70 do 80 posto svetske populacije. Najređa boja je zelena, naime tek dva posto ljudi rodilo se s takvom bojom očiju i uglavnom žive u zapadnoj, severnoj i središnjoj Evropi. Plavookih ljudi je nekih 8 do 10 posto, a najčešće se pronalaze u severnoj i istočnoj Evropi. Oči boje ćilibara mogu se naći u Pakistanu, Italiju, Francuskoj, Španiji i na Balkanu. Boju lešnika uglavnom imaju žitelji Bliskog istoka, Brazila i severne Afrike dok je sivkasta najviše rezervisana za područje severne i središnje Azije i Bliskog istoka.
Kako se određuje boja očiju?
Naučnici su pre mislili da boju očiju određuju dva gena za boju očiju, po jedan od svakog roditelja. Budući da je gen za smeđe boje dominantan nad plavim, verovalo se da će plavooka osoba imati dva gena za plave oči, a dvoje plavookih roditelja ne mogu imati dete sa smeđim očima. Sada znamo da je to mnogo komplikovanije od toga. Prema starijoj studiji iz 2010., boju očiju određuje do 16 gena koji kontrolišu proizvodnju melanina u šarenici. Melanin apsorbuje svetlost. Kada predmet upija svetlost, izgleda tamno. Kada ne apsorbuje svetlost, svetlost se reflektira, a predmet je boje svetlosti koju reflektuje. Svetlo koje se reflektuje od vašeg oka dolazi iz plavog dela spektra boja. Smeđe oči imaju puno melanina, pa upijaju svetlost, što ih čini tamnima. Oči boje lešnika imaju manje melanina od smeđih očiju, ali više od zelenih očiju. Plave oči imaju najmanje melanina i reflektuju najviše svetla. Budući da nasleđujete gene od svojih roditelja, vaše će oči verovatno biti slične boje njihovim očima. Takođe je moguće da imate smeđe oči čak i ako oba roditelja imaju plave oči, prenosi Večernji list.
Pratite Krstaricu i preko mobilne aplikacije za Android i iPhone.