BIRN: Hrvatska zaradila milione dolara na prodaji oružja Siriji

Hrvatska je drastično povećala prodaju municije iz jugoslovenskog i ratnog razdoblja prema Saudijskoj Arabiji u 2016. godini, uprkos upozorenjima organizacija za ljudskih prava o ilegalnom preusmeravanju pošiljki u ratna područja, što predstavlja kršenje EU i međunarodnih zakona, piše BIRN.

U prvih devet meseci prošle godine Zagreb je prodao municije, mina i raketnih bacača u vrednosti od 83 miliona evra (88 miliona dolara), otkrivaju Balkanska istraživačka regionalna mreža, i OČRP, Mreža za istraživanje organiziranog kriminala i korupcije. Cifre za period oktobar – decebar tek treba da budu objavljene.

Video snimci i fotografije koje su se pojavile iz Sirije pružaju uverljive dokaze o prisustvu municije i oružja hrvatske proizvodnje u ovoj državi.

Hrvatska je, kako se navodi, jedna od prvih država koja je isporučila oružje sirijskim pobunjenicima, oslobađajući se na taj način zaliha municije tokom zime 2012.

Oprema je usmerena preko Jordana – plaćena od Saudijske Arabije uz koordinaciju CIA – duž puta kojim je od tada iz Srednje i Istočne Evrope preneseno oružja u vrednosti preko milijardu evra.

Od trenutka kada su te prve isporuke razotkrivene, Hrvatska je uložila maksimalne napore kako detalji ove trgovine ne bi dospeli u medije, uklanjanjem ključnih informacija – kao što je konačno odredište – iz službenih izveštaja, preneo je Balkaninsajd.

Novinari su, međutim, našli način da zaobiđu tajnost, korišćenjem malo poznatih UN-ovih podataka o trgovini, koji su otkrili kako je Hrvatska izvezla preko 2.600 tona decenijama stare municije (koju je Hrvatska vojska proglasila viškom) moderno-opremljenoj vojsci Saudijske Arabije između februara i septembra 2016.

Od decembra 2012. i početka rata u Siriji, Hrvatska je izvezla oružje i municiju vrednu 126 miliona evra (134 milona dolara) Saudijskoj Arabiji i 44 miliona evra (47 miliona dolara) Jordanu, prema podacima s internet stranice UN Comtrade koji objavljuje detaljnu međunarodnu statistiku o trgovini dobrima iz 99 različitih kategorija, uključujući municiju.

Pre ovoga, trgovina oružjem i municijom je bila praktično nepostojeća u Hrvatskoj.

Hrvatska je ukupno isporučila preko 6.000 tona municije za ručno i lako oružje – koja je verovatno podrazumevala metke, minobacačke projektile, rakete, granate – samo zalivskom kraljevstvu. Ovo je jednako težini 750 miliona metaka za AK-47 kalašnjikove.

Između 2012. i 2014. godine, Hrvatska je odobrila izvozne licence vredne 302 miliona evra Saudijskoj Arabiji, Jordanu, Turskoj i Ujedinjenim Arapskim Emiratima, UAE, za četiri ključna dobavljača sirijske opozicije. Brojke, poslednje dostupne, uglavnom su zasnovane na izveštajima Evropske komisije.

UN podaci o trgovini pokazuju da je pre 2012. godine, Hrvatska izvezla manje od milon evra municije godišnje, ali ovo je poraslo sa početkom sirijskog građanskog rata, na 4.7 miliona evra (5 miliona dolara) 2012. godine; 30 miliona evra (32 miliona dolara) 2013. godine; 35 miliona evra (37 miliona dolara) 2014. godine; 6.6 miliona evra (7 miliona dolara) 2015. godine i 77 miliona evra (82 miliona dolara) 2016.

Hrvatska nema veću aktivnu proizvodnju municije u prethodnim godinama je uvezla manje količine oružja, što ukazuje da ovi izvozi potiču od velikih zaliha Ministarstva obrane Hrvatske, MORH, koje datiraju iz Jugoslavije i ratova za nezavisnost iz ranih devedesetih.

Hrvatska, kako se navodi, istrajno odbija da prizna da ostvaruje ogromnu dobit od likvidacije svojih zaliha na ratištima na Bliskom istoku, ali dokumenti koje je objavila organizacija pod imenom Regionalni pristup smanjenju zaliha, pokazuje velik porast prodaje sa zagrebačkih zaliha koji se poklapa sa početkom građanskog rata u Siriji.

Dodaje se i da je portparol Ministarstva ekonomije prvo rekao novinarima BIRN-a i OČRP-a kako nije bilo izvoza bacača raketa ili granata Saudijskoj Arabiji tokom 2016, a nakon što su ga novinari suočili sa službenim brojkama iz UN-a i Hrvatskog zavoda za statistiku, koje govore suprotno, on nije imao komentara.

(Tanjug)

Pratite Krstaricu i preko mobilne aplikacije za Android i iPhone.