Povelja Kulina bana-svedok nespornog srpskog identiteta BiH
BANJALUKA – Profesor Bogoslovskog fakulteta u Foči, Darko Đogo, ističe da Povelja Kulina bana, koja je napisana pre 830 godina, svedoči da je pravoslavni, hrišćanski i srpski identitet bosanske srednjovjekovne države nešto što se ne može osporavati.
Đogo ističe da ovaj dokument, pisan ćirilicom na narodnom srpskom jeziku, za Srbe ima isti značaj kao i Miroslavljevo jevanđelje, te da su to prvi dokumenti koji svedoče o razvoju srpskog jezika i njegovim izmenama u odnosu na jezik iz vremena Svetih Ćirila i Metodija.
U ovoj godini navršava se 830 godina od izdavanja čuvene srednjovekovne Povelje bana Kulina, koja predstavlja dokument srpskog jezika i pisma, kao i srpskog kulturnog nasleđa.
Zato je, ističe Đogo, veoma značajno utvrđivanje kulturološke pripadnosti Povelje Kulina bana, koja počinje „U ime Oca i Sina i Svetoga Duha…“, što je u potpunosti na liniji tradicije Svetih Ćirila i Metodija i kasnije Svetog Save.
„Ona nam govori o tome da između misije Svetih Ćirila i Metodija, njihovih učenika i početka nemanjićkog perioda nije postojao kulturni vakuum, kako se često pretpostavlja, već jedna živa tradicija koja je davala spomenike od trajnog značaja koji nam govore upravo o onome što je danas često osporavano – da je pravoslavni, hrišćanski i srpski identitet bosanske srednjovjekovne države nešto što se ne može osporavati“, naveo je Đogo u izjavi za Srnu, prenela je RTRS.
Đogo napominje da je pravljenje nekakvog posebnog lingvističkog identiteta od nečega što je srpsko ćirilično nasleđe srednjeg veka, te deo srpske kulture i identiteta, danas stvar političkog projekta, kao I da je „bosančica“ apsolutno politički izraz koji nema nikakvo utemeljenje u lingvističkoj nauci.
Ukazuje da manje poznata, ali izvrsna knjiga Tomislava Krajačića „Kalajev režim u BiH“ dokumentuje da nije reč ni o kakvim teorijama zavere i da izrazi „bosanski jezik“ i „bosančica“ nisu slučajno nekome pali na pamet, već su imali dvostruk cilj – da izbrišu srpsko nasljeđe Bosne i ujedno da umanje lojalnost bosanskih muslimana prema Turskoj.
„Dokumentovano je da su izrazi ‘bosanski jezik’ i ‘bosančica’ sastavni deo austrougarskog projekta, koji je naglašavanjem bosanskog identiteta i nekog navodnog kontinuiteta tadašnjih begovskih kuća i srednjovekovne Bosne nastojao da istoriju Bosne otme iz okvira u kojem se prirodno nalazila, a to je srpski kulturni prostor“, naveo je Đogo.
Ukazao je da je u toj knjizi dokumentovano nastojanje Austrougara da osećajem bosanskog kontinuiteta, koji do tada nije bio naročito izražen kod muslimanskog stanovništva, umanje njihovu lojalnost prema Istanbulu i da jednim bosanskim autohtonizmom, kao takvim, otvore politički prostor za Austrougarsku.
Đogo kaže da bi se jednim malim eksperimentom mogla utvrditi identitetska pripadnost pisma na kojem je pisana Povelja Kulina bana ili bilo koja druga srednjovekovna povelja iz srpskih bosanskih kancelarija.
„Kada bismo danas napisali tim istim slovima nekome na šoferšajbnu u Sarajevu jedan odlomak iz Povelje, mislim da postoji prilično dobra verovatnoća da bi ta šoferšajbna bila razbijena u roku od 15 minuta, a u Vukovaru bi je sigurno razbili“, kaže Đogo.
Da bi se izbegla dalja sporenja o kulturnom identitetu BiH, Đogo smatra da bi najbolje bilo predložiti da „bosančica postane jedino službeno pismo u BiH.
„Nisam siguran da bi bošnjački i hrvatski član Predsedništva BiH i populacija koja glasa za njih bili spremni da ‘bosančicu’ danas prihvate kao svoje pismo“, istakao je Đogo.
(Tanjug)
Pratite Krstaricu i preko mobilne aplikacije za Android i iPhone.