Ovako se živelo u Jugoslaviji: Da li je bilo bolje tada ili sada?

Najpopularniji praznik bivše Jugoslavije – Dan mladosti slavio se na današnji dan, 25. maja.

Tokom četiri decenije Jugoslavije, svakog 25. maja slavio se službeni rođendan Josipa Broza Tita (zapravo je rođen 7. maja). Nakon 1957. taj je dan dobio naziv Dan mladosti, a nakon Titove smrti manifestacija se zvala „I posle Tita – Tito“. Središnje događanje ovog simboličnog praznika socijalističkog koncepta bratstva i jedinstva bio je slet na stadionu JNA, kojem je prethodilo višednevno nošenje štafete mladosti. Na sletovima su učestvovali pioniri, omladinci, studenti, ali i pripadnici svih rodova vojske SFRJ. Dan mladosti poklapao se sa nemačkim desantom na Drvar 25. maja 1944., kada je Tito uspeo da se spasi prilikom desanta nemačkih padobranskih jedinica.

Prema pravilima, iz publike ili središta manifestacije izlazili bi poznati sportisti ili drugi ugledni omladinci, čvrsto držeći Štafetu mladosti trčali bi preko stadiona i penjali se do svečanih tribina na kojima su bili Tito, Jovanka i najbliži saradnici. Štafeta je svake godine bila drugačije dizajnirana, a u njoj su se nalazile poruke mladih SFRJ za „voljenog predsednika“ iz svih republika SFRJ.

Poslednja štafeta je napravljena i donesena u Beograd 1987. godine, sedam godina nakon Titove smrti. Poslednju Štafetu mladosti pratio je skandal u koji su uključene i vojska i policija. Naime, ponuđeni plakat za proslavu Dana mladosti, idejno rešenje ljubljanskog dizajnerskog ateljea Novi kolektivizam, bio je prepravljeni nemački nacistički plakat, kopija dela „Treći Rajh“ Ričarda Klajna. Problemi su nastali kada je Nikola Grujić, inženjer mehanike, zapazio sličnosti između dva plakata. Nakon što su u priču uključeni i mediji, izbila je tzv. „plakatna afera“. Policija je pokrenula postupak, a članovi komisije uključeni u odabir ovog predloga bili su podvrgnuti ispitivanju.

Do suđenja nije došlo zbog nedostatka dokaza, a nakon godinu dana slovensko je javno tužiteljstvo izdalo izjavu za javnost zaključivši da je studio Novi kolektivizam „primenio legitimnu retrogradnu umetničku metodu koja je podložna različitim tumačenjima“.

Uprkos tome, praznik kojim se obežavao datum rođenja predsednika SFRJ, Josipa Broza Tita, uspešno je preživeo i njegovu smrt i raspad Jugoslavije, pa ga i danas mnogi obeležavaju, mahom oni koji tvrde da je „tada“ bilo bolje nego danas.

Na današnji dan toga će se vremena prisetiti i oni koji se sa nostalgijom prisećaju života u Jugoslaviji i oni koji se nikada ne bi vratili u to vreme, a deo tadašnje atmosfere uhvaćen je i na videu, prenosi Index.

Pratite Krstaricu i preko mobilne aplikacije za Android i iPhone.