Zavisni smo od tableta: Ove lekove Srbi gutaju kao bombone

Srbiji se najviše piju lekovi za lečenje kardiovaskularnih bolesti, zbog čega je u protekloj godini pacijentima propisano čak 42 miliona pakovanja medikamenata. To nije čudno s obzirom na činjenicu da u našoj zemlji svake godine više od 15.000 ljudi doživi infarkt, a 55.000 umre od posledica bolesti srca i krvnih sudova.

Na listi najtraženijih su i medikamenti koji se koriste kod obolelih od neurološko-psihijatrijskih oboljenja i tablete za ljude koji imaju probleme sa digestivnim sistemom i metabolizmom, najčešće sa dijabetesom. Interesantno je da je u 2017. godini u proseku po svakom stanovniku Srbije u apoteci izdato 12 pakovanja lekova. Statistika pokazuje i da je došlo do smanjenja količine preuzetih medikamenata iz grupe antibakterijskih lekova za sistemsku primenu, dok potrošnja drugih tableta koje su propisane i izdate na lekarski recept raste.

– Najčešće su propisivani lekovi za lečenje kardiovaskularnih bolesti, koji čine 50,7 odsto od ukupne potrošnje lekova na recept, zatim lekovi za lečenje neurološko-psihijatrijskih oboljenja (oko 13 miliona pakovanja) i preparati za lečenje alimentarnog trakta, pre svega antidijabetici, koji čine oko 9,1 milion izdatih pakovanja – objašnjavaju u Republičkom fondu za zdravstveno osiguranje.

Za prva četiri meseca ove godine broj izdatih pakovanja lekova na recept iznosi oko 28,5 miliona, što je za oko 4,9 odsto više u odnosu na isti period prethodne godine. Rast potrošnje primećen je kod svih grupa lekova koje lekari propisuju.

Od preparata koji se izdaju bez recepta najprodavaniji je aspirin, lekovi protiv bolova i temperature, za ublažavanje simptoma prehlade, za alergije, kao i kapi za nos
– Uvek se više lekova propisuje u prvim mesecima godine, što je bilo posebno izraženo ove zime, jer je hladno vreme dugo trajalo. Ordinacije su bile pune obolelih od respiratornih infekcija, pacijenata sa komplikacijama hroničnih bolesti, ljudi sa srčanim tegobama… Kako je krenulo leto, čini mi se da se izdaje manje medikamenata, ali tačna statistika videće se tek krajem godine – kaže prim. dr Nevenka Dimitrijević, predsednica Sekcije opšte medicine Srpskog lekarskog društva.

U protekloj godini čak 646.501 osoba podigla je u apoteci neku od terapija iz grupe anksiolitika (diazepam, lorazepam, bromazepam, alprazolam), kako ih naš narod naziva – lekova za smirenje.

Docent dr Ivana Stašević Karličić, v. d. direktora Klinike za psihijatrijske bolesti „Dr Laza Lazarević”, kaže da su u zemljama razvijenog sveta najviše propisivani lekovi iz psihijatrijske palete novi antidepresivi. Međutim, propisivanje ove klase lekova u našoj zemlji daleko zaostaje za razvijenim zemljama, što govori o činjenici da u Srbiji nisu u dovoljnom procentu implementirane nacionalne smernice za lečenje koje je izdalo nadležno ministarstvo. Indikacije za propisivanje ovih lekova su depresija, anksiozni poremećaji i poremećaji vezani sa stresom koji u opštoj populaciji imaju visoku učestalost.

– Nažalost, za ove dijagnostičke kategorije najčešće se propisuju lekovi iz grupe benzodiazapina (bensedin, ksanaks, bromazepam…), koji ne rešavaju probleme, već dovode do zavisnosti. Još jedan apsurd vezan za propisivanje benzodiazepina je činjenica da ih najčešće propisuju lekari opšte medicine i lekari specijalisti koji nisu psihijatri. Veoma često ove lekove ljudi samoinicijativno uzimaju, što može da dovede do nesagledivih posledica po njihovo zdravlje, jer mogu da postanu tolerantni na njih, zavisni, da imaju poremećaje pamćenja i koncentracije, apsurdnu uznemirenost, a nakon naglog prekidanja uzimanja – apstinencijalni sindrom sa teškim telesnim simptomima – naglašava dr Stašević Karličić.

Kad je reč o preparatima koji se izdaju bez recepta, situacija je nešto drugačija.

Kako ističe magistar farmacije Tatjana Šipetić, direktorka Farmaceutske komore Srbije, lekovi koji su izdaju bez lekarskog recepta imaju malu toksičnost, veliku terapijsku širinu, bezbednost pri predoziranju, minimalne interakcije, a indikacije su dobro poznate pacijentu i ovi lekovi služe za samolečenje.

– Kada se prati njihova potrošnja u apotekama u Srbiji, na prvom mestu po broju prodatih kutija je acetilsalicilna kiselina u dozi od 100 miligrama pod različitim zaštićenim imenima, od različitih proizvođača. Među 10 najčešće prodavanih lekova bez recepta nalaze se i lekovi protiv bolova i temperature, medikamenti za ublažavanje simptoma prehlade, oni za alergije, kao i kapi za nos – ističe Šipetićeva.

(Politika)

Pratite Krstaricu i preko mobilne aplikacije za Android i iPhone.