Jedan, dva, tri…

Danas, u moderno vreme, svakodnevni život ne može se ni zamisliti bez upotrebe brojeva. Oni se koriste u svim oblastima društvenog života, a ne samo u matematičkim izrazima. Dve vrste simbola koje su danas među najrasprostranjenijim u svetu svima su dobro poznate – arapski i rimski brojevi.

Potreba za računanjem i korišćenjem brojeva pojavila se vrlo rano, i to pre više hiljada godina. Tome nije smetala činjenica da za brojeve u početku nisu postojale pisane oznake. Ljudi su počeli da ih koriste zbog razmene robe, a prvo računanje bilo je uz pomoć prstiju; da li samo onih na rukama, ili su se neki potpomagali i prstima na nogama kada broj postane veći od deset – nije sa sigurnošću utvrđeno. Sa napretkom civilizacije, kada je jezik počeo da se beleži pismom, istraživači su se pozabavili pronalaženjem i oznaka za brojeve. Međutim, nijedan od sistema za označavanje brojeva koji su se razvili u tadašnjim trgovačkim društvima nije postao univerzalan i nije zaživeo u upotrebi.

U drevnom Egiptu pre više od tri hiljade godina brojevi su zapisivani specijalnim simbolima, takozvanim piktografima. Kasnije su stari Rimljani otkrili sistem brojeva, a za njihove oznake radije su koristili slova, a ne brojne simbole. Te oznake za rimske brojeve sačuvane su i do današnjih dana – i danas su u upotrebi.

Situacija se promenila otkrivanjem brojnih simbola koji su svuda u svetu poznati kao arapski. Po nekim istorijskim podacima, oni su počeli da se koriste pre oko 2.500 godina. Na budističkom koplju iz Asoke, koje datira iz trećeg veka pre naše ere, pojavile su se oznake za brojeve jedan, četiri i šest, dok su na nekim mlađim spomenicima, iz drugog veka pre naše ere, pronađene oznake za sve brojeve, izuzev za broj sedam.

Arapski naučnici su upoznali ove simbole kada su krajem sedmog veka u Bagdadu prevedene indijske astronomske tablice. Naučnik Al Kvarizmi je 825. godine napisao knjigu o brojevima. Trista godina kasnije, istu knjigu je na latinski preveo Adelard iz Bata. Neki istraživači veruju da su ovi brojni simboli stigli pre u Evropu nego u Bagdad; eto još jedne zanimljivosti. Međutim, najstariji evropski rukopis koji govori o brojevima datira iz 976. godine i pronađen je u Španiji. Arapski brojevi ipak predstavljaju univerzalni jezik brojeva i poznati su svuda u svetu.

Pratite Krstaricu i preko mobilne aplikacije za Android i iPhone.