Na današnji dan 19. mart

Na današnji dan 19. marta 2012. umrla je predsednica Saveta Vlade Srbije za borbu protiv korupcije, Verica Barać koja je više od deset godina pokretala brojne teme o korupciji i u javnosti bila simbol borbe protiv te društvene pošasti.

1563 – Mirom u Amboazu završen je prvi verski rat u Francuskoj nakon kojeg su hugenoti (protestanti) dobili ograničenu slobodu veroispovesti. Hugenotski ratovi razdirali su Francusku više od 30 godina.

1628 – Englezi su u Americi osnovali koloniju Masačusets.

1796 – Republika Francuska donela je Dekret o slobodi štampe, koji je po dolasku Napoleona na vlast dve godine kasnije prestao da važi, a štampa je podvrgnuta strogoj cenzuri.

1812 – Španski parlament je u Kadisu usvojio liberalni ustav koji je postao ideal slobodoumnih težnji gradjanske klase u evropskim državama. Posle povratka na presto 1813, kralj Ferdinand VII je ukinuo Ustav i obnovio feudalno-apsolutistički poredak, ali je posle izbijanja ustanka 1820. bio prisiljen da ga vrati na snagu.

1813 – Rođen je škotski misionar i istraživač Afrike Dejvid Livingston (David Livingstone), koji je 1855. otkrio Viktorijine vodopade. Prvi je istraživao pustinju Kalahari, basen reke Zambezi i izvorište reke Kongo. Kao najveći britanski istraživač Afrike, sahranjen je u Vestminsterskoj katedrali u Londonu.

1861 – Englezi su, nakon višegodišnjih borbi, ugušili pobunu domorodačkog stanovništva Maora na Novom Zelandu i oni su se povukli u unutrašnjost ostrva.

1872 – Rođen je ruski baletski koreograf Sergej Pavlovič Đagiljev, osnivač grupe „Ruski balet“, koja je s izuzetnim uspehom nastupala od 1909. do 1929.

1920 – SAD su odbile da potpišu Versajski ugovor posle Prvog svetskog rata i da se priključe Društvu naroda, zbog bojazni od uvlačenja u rat u slučaju napada na neku članicu Društva.

1930 – Umro je engleski državnik Artur Džejms Balfur (Arthur James Balfour), premijer Velike Britanije 1902-1906. Kao ministar spoljnih poslova, objavio je 1917. plan o stvaranju nacionalne države Jevreja u Palestini (Balfurova deklaracija).

1945 – Velika Britanija je priznala vladu Demokratske Federativne Jugoslavije na čelu s Josipom Brozom Titom. DFJ su potom priznali i SAD (18. marta) i SSSR (29. marta).

1950 – Umro je američki pisac Edgar Rajs Barouz (Rice Burroughs), autor pustolovnih romana o Tarzanu.

1970 – Šefovi vlada Istočne i Zapadne Nemačke, Vili Brant (Willy Brandt) i Vili Štof (Willi Stoph) sastali su se u Erfurtu. To je bio prvi susret visokih zvaničnika dve zemlje od podele Nemačke 1949.

1977 – U svojoj rezindenciji u Brazavilu ubijen je predsednik Konga Marijen Nguabi (Marien Ngouabi). Za ubistvo je optužen i potom pogubljen bivši šef države Alfons Masamba Deba (Alphonse Massabma Debat). Vlast je preuzela vojna hunta, a za predsednika je u aprilu 1977. proglašen pukovnik Joakim Jombi Opango (Joachim Yhombi).

1978 – Izraelska vojska je okupirala veći deo juga Libana.

1991 – Narodna skupština Srbije preuzela je ovlašćenja raspuštene Skupštine Kosova i razrešila dužnosti Rizu Sapundžiju, člana Predsedništva SFR Jugoslavije sa Kosova.

1994 – Trupe vlade u Pnom Penu zauzele su grad Pailin na istoku Kambodže, glavno uporište maoističkog gerilskog pokreta „Crvenih Kmera“.

1994 – U eksploziji bombe podmetnute u podzemnu železnicu u glavnom gradu Azerbejdžana Bakuu, poginulo je 12 i ranjeno više od 50 ljudi.

1996 – Policija Federacije BiH ušla je u Grbavicu, poslednju sarajevsku opštinu koju su u bosanskom ratu držale srpske snage. Time je završen prenos vlasti u sarajevskim opštinama koje su, po Dejtonskom sporazumu, pripale Federaciji BiH. Najveći deo srpskog stanovništva je dva dana ranije napustio Grbavicu, a po podacima Ifora, tokom prenosa vlasti se iz Sarajeva iselilo 60.000 Srba.

1996 – U glavnom gradu Filipina, Manili, u požaru u jednoj diskoteci je poginulo 150 ljudi.

1997 – Umro je američki slikar holandskog porekla Vilem de Kuning (Willem, Kooning), utemeljivač apstraktnog ekspresionizma, koji je 1940-tih godina preobrazio slikarstvo u SAD.

1999 – U eksploziji bombe koju su čečenski teroristi aktivirali na pijaci u južnom ruskom gradu Vladikavkaz, poginulo je više od 50 ljudi.

1999 – Nakon neuspelih pregovora Srba i kosovskih Albanaca u Parizu, predsednik SAD Bil Klinton (Bill Clinton) izjavio je da je „prag prekoračen“ i da problem Kosova ugrožava državne interese SAD. Diplomate zapadnih zemalja počele su da napuštaju Beograd, a medjunarodni verifikatori Kosovo.

2001 – Socijalista Bertran Delano (Bertrand Delanoe) pobedio je na izborima i postao prvi gradonačelnik Pariza iz redova levice.

2002 – Zimbabve je na godinu dana suspendovan iz Komonvelta.

2006. – Hiljade demonstranata okupilo se na velikom trgu u glavnom gradu Belorusije, Minsku, odbijajući da priznaju rezultate predsedničkih izbora na kojima je po treći put pobedio Aleksander Lukašenko (Alexander Lukashenko) i time nastavio svoju 12 godišnju vladavinu.

2008 – Prva žena u istoriji Pakistana je izabrana za predsednicu Skupštine, doktorka Fehmida Mirza, iz Pakistanske narodne partije.

2011 – Počela je vojna akcija međunarodnih snaga u Libiji pod nazivom „Odisejeva zora“, pod komandom američkog admirala Semjuela Džeja Loklira.

2014 – Predsednik Demokratske stranke Srbije, Vojislav Koštunica, podneo je ostavku na stranačku funkciju, pošto njegova stranka DSS, prvi put od osnivanja 1992, na prevremenim parlamentarnim izborima nije osvojila neophodan broj glasova za ulazak u Skupštinu Srbije.

2019 – Od ciklona „Idai“ u istočnoj Africi poginulo je 760 ljudi u Mozambiku, Zimbabveu i Malaviju.

2022 – Puštena je deonica pruge Beograd – Novi Sad, u okviru medjunarodne pruge Beograd – Budimpešta. Izgradnja je počela krajem 2017. godine za vozove brzine 200 kilometara na sat.

(Beta)

Pratite Krstaricu i preko mobilne aplikacije za Android i iPhone.