Trovanje pečurkama izaziva šest teških simptoma, evo kako ih prepoznati i na vreme reagovati

Slučaj devet Šapčana koji su nakon što su jeli pečurke kupljene na pijaci hitno prebačeni na lečenje u Centar za kontrolu trovanja na VMA u Beogradu izazvao je veliku zabrinutost. Zna se da su pacijenti u vrlo teškom stanju, ali da nisu životno ugroženi.

Kakvi se simptomi mogu javiti ako ste kojim slučajem kupili otrovne pečurke?

Trovanje pečurkama se stručno naziva micetizam i kada se o ovome govori, najčešće se misli na one najopasnije vrste gljiva koje su smrtno otrovne. Međutim, nisu svi toksini iz pečuraka podjednako štetni po ljudski organizam, a naročito nisu pečurke u kojima je toksin izoliran obavezno i smrtonosne, piše B92.

Početni simptomi trovanja u svim slučajevima su uglavnom slični. Svako trovanje počinje želudačnim tegobama (mučnina, vrtoglavica, bolovi u stomaku i proliv). Simptomi trovanja pečurkama javljaju se pola sata nakon jela, ako se radi o slabijem trovanju, koje ne dovodi do smrtnih posledica. U slučaju dužeg inkubacijskog perioda, kada se znakovi trovanja javljaju šest do osam sati nakon konzumacije, radi se o teškom trovanju, često s fizičkim oštećenjima, čak i s mogućnošću smrtnog ishoda. Simptomi se mogu javiti čak i 24 sata nakon što ste jeli otrovne pečurke.

Smatra se da je reakcija ljudskog organizma na otrovnost pečuraka često sasvim individualna. Alergijske reakcije na gljive, kao i reakcija na pokvarene gljive ili trovanje gljivama sakupljenim na zagađenom tlu takođe su oblik trovanja i mogu izazvati izuzetno jake simptome i snažne želudačne probleme. Ipak, oni nisu razlog da pečurku koja je izazvala takvu reakciju svrstamo među otrovne.

Kako toksini iz pečuraka deluju na organizam?

S obzirom na posledice koje toksini ostavljaju na naš organizam, mogli bismo ih podeliti na: blago toksične, srednje toksične i vrlo toksične. Važan je i način pripreme, kao i to da otrovnost nekih vrsta izgleda varira po geografskoj lokaciji i povećava potencijal trovanja, čak i kod tačno identifikovanih pečuraka.

Suprotno nepisanom pravilu u toksikologiji, kod trovanja pečurkama smatra se da je opasnost veća ako od konzumiranja gljive do prvih simptoma prođe više vremena.

Simptomi trovanja pečurkama mogu varirati od neznatnog bola u stomaku, do smrti i obično je rezultat konzumiranja divljih pečuraka zbog zamene s nekom jestivom vrstom. Najčešći razlog ove zamene je velika sličnost po boji i generalnoj morfologiji otrovnih i jestivih pečuraka.

Tipovi trovanja

Blago toksične pečurke mogu izazvati, a to zavisi od toksina koji se u njima nalazi: alergijsko, gastrointestinalno i psihosomatsko trovanje.

Prva i najčešća je alergijska reakcija, ove toksikacije ne ostavljaju nikakve posledice na organizam, nakon što simptomi prođu. Simptomi gastrointestinalnog trovanja se ogledaju nakon 15 minuta od konzumiranja pečuraka. To su: mučnina, glavobolja, povraćanje i proliv. Trovanja uglavnom prolaze bez većih posledica, a retko se javljaju oštećenja bubrega.

Psihosomatsko trovanje se javlja u roku 15 minuta do 2 sata od konzumiranja pečuraka. Tu spadaju razne vrste otrova koje deluju na nervni sistem izazivajući različite halucinacije.

Simptomi trovanja u obliku muskarinskog i panterinskog sindroma javljaju se u intervalu od 30 minuta do 4 sata nakon jela. Osim na probavni trakt, oba imaju delovanje na centralni nervni sistem. Muskarin deluje na umrtvljenje nervnog tkiva, dovodi do pospanosti, a veće količine izazivaju komu.

Kod giromitrinskog sindroma prvi simptomi trovanja se javljaju u periodu od 5 do 48 sati od konzumiranja gljiva. Giromitrin je kumulativni otrov, taloži se u našoj jetri. Simptomi počinju probavnim smetnjama, zatim dolazi do psihičkih smetnji, gubitka mišićne kontrole, groznice i na kraju do oštećenja bubrega i jetre, što može dovesti do smrtnog ishoda.

Šta uraditi kada se neko otruje pečurkama?

Kod svih navedenih sindroma trovanja koji napadaju jetru i bubrege važno je što pre stići do lekara. Međutim, kada za to ne postoji mogućnost, da bi se što brže reagiralo neophodno je izazvati povraćanje, uz pomoć prstiju ili otapanjem kuhinjske soli u mlakoj vodi.

Opšti principi tretmana trovanja pečurkama podrazumevaju najbržu moguću eliminaciju otrova, dok tretman za odgovarajući slučaj mora podleći specifičnoj proceduri. Na primer, kod muskarinskog sindroma za tretman se koristi atropin koji se dobija iz otrovne biljke velebilje (Atropa belladonna). Kako bi se utvrdio uzrok trovanja potrebno je sačuvati sve ostatke hrane kao i ispovraćani sadržaj i stolicu.

Pratite Krstaricu i preko mobilne aplikacije za Android i iPhone.