Izložba o Novom Beogradu: Oživljavanje sećanja 75 godina kasnije

BEOGRAD – U Atrijumu Narodne biblioteke Srbije u Beogradu danas je, pred velikim brojem posetilaca, otvorena multimedijalna izložbe „Novi grad! Ko će još da živi na ovom pesku?!“ istoričara Dragana Miloševića.
Gosti i govornici su bili Vladimir Pištalo, upravnik NBS, Slobodan Ristanović, učesnik ORA Novi Beograd 1948-1950, Mihajlo Pantić, profesor na Filološkom fakultetu i pisac Slobodan Selinić, istoričar iz Instituta za noviju istoriju Srbije, kao i Dragan Milošević, istoričar i autor izložbe.

“Narodna biblioteka Srbije je veoma dobar ambijent da se u njemu napravi izložba o Novom Beogradu zato što je ova ustanova bila simbol modernizma 70-ih, a zapravo i 60-ih godina kada je projekat i napravljen. Simbol istog tog modernizma i jugoslovenske, srpske, beogradske arhitekture je bio i čitav Novi Beograd“, istakao je književnik i upravnik NBS Pištalo, i dodao da je imao zadovoljstvo da prisustvuje izložbi koja „prati modernu, neki je nazivaju i „brutalističku“ arhitekturu, u bivšoj Jugoslaviji, koja je bila održana u Muzeju moderne umetnosti u Njujorku“.

Pištalo je rekao da ima i lični odnos prema arhitekturi Novog Beograda, seća se kada su bile građene mnoge zgrade koje su sada simbol tog dela grada, kao što je Fontana za njega bila jedan veoma lep ambijent sa bioskopom u kome je gledao kultni film „Kum“, a prisetio se i mnogih bara kod Fakulteta dramskih umetnosti, gde se kao dete klizao.

Ristanović, učesnik Omladinske radne akcije – ORA Novi Beograd 1948-1950, podsetio je da je prošlo 75 godina od čuvene velike radne akcije na izgradnji Novog Beograda.

“Danas se mi prvi učesnici sa ponosom sećamo tih dana svoje nezaboravne i besmrtne mladosti”, rekao je Ristanović, autor knjiga „Novi Beograd – graditeljski poduhvat veka“ i „To su naših ruku dela-herojska i slavna epopeja omladinskih radnih akcija 1941-1990“.
Postavka izložbe o početku radova na izgradnji Novog Beograda ima multimedijalni karakter i predstavlja pokušaj da 75 godina kasnije oživi sećanja i slike jednog neponovljivog vremena.

Deset tematskih panoa oživljavaju segmente stvarnosti tog davnog vremena, a njihovoj autentičnosti značajno doprinose filmski i foto-materijal, navedeno je u tekstu za ovu izložbu.

Književnik Mihajlo Pantić, počasni građanin Novog Beograda, profesor na Filološkom fakultetu u Beogradu, zahvalio se Ristanoviću na iscrpnom govoru i autentičnom svedočanstvu jednog vremena koje je daleko iza nas, te priznao da mu se iskreno divi.
Pantić je u govoru istakao da je Novi Beograd danas 100-struko nadmašio zamišljanje svojih najranijih graditelja i prvih stanovnika i istakao da se ni sam više ne snalazi najbolje u “novonastalim lavirintima blokova, ulica i raskršća”.

Istorija govori sledeće: na početku druge smene na izgradnji Novog Beograda, prvih dana jula 1948. godine, iz Svetozarevačke brigade – Koviljka Bošković sa kamiona je ugledala pejzaž koji nije obećavao. Upitala je komandanta svoje radne jedinice: „Šta ćemo mi na ovom pesku?”, a on je odgovorio – „Drugarice, mi ovde gradimo novi grad. Ovde će biti stanovi”. Iznenađena, Koviljka je uzviknula – „Novi grad! Ko će još da živi na ovom pesku?”.

Tako je bilo tog davnog prepodneva, sve dalje je istorija koja govori da su prvi radovi na pripremi terena izvršeni 1947. godine.
Istoričar iz Instituta za noviju istoriju Srbije Slobodan Selinić, naglasio je da je nova izložba o jedinstvenoj pojavi koja se nikada nije ponovila, o Omladinskoj radnoj akciji pre 75 godina, te da je na izgradnji Novog Beograda učestvovalo oko milion ljudi, pre svega najviše deca, omladinci, dosta njih mlađi od 17 ili 23 godine.
Milošević, viši bibliotekar Narodne biblioteke Srbije, istoričar, i autor izložbe podsetio je da je sutra, 11. aprila, zvaničan rođendan Novog Beograda.

Tokom 1948. godine, na datum 11. aprila svečanim mitingom je otvorena Omladinska radna akcija Novi Beograd. Te godine, od 11. aprila do 5. decembra na izgradnji Novog Beograda je radilo 49.800 mladih, raspoređenih u 318 brigada.

Naredne dve godine broj brigadira je bio veći, tako da je u prvoj fazi početka izgradnje Novog Beograda ukupno radilo 142.389 brigadira, u 904 brigade, na 99 gradilišta.

Milošević je predstavio projekat kako multimedijalnu postavku prati i prvih 36 brojeva lista „Novi Beograd”, sada u celini digitalizovani, koji se mogu čitati na samom veb sajtu NBS, i time je postignuta sveobuhvatnost prikaza u želji da se od zaborava otrgne jedna godina i veoma važno doba.

Na izložbi je prikazano 246 različitih fotografija i nekoliko dokumentarnih filmova na ekranima o Novom Beoghradu kao pravi multimedijalni okvir same postavke.
Milošević se na kraju iskreno zahvalio svim izvorima koji su omogućili ovu postavku, odnosno fondovima – Narodne biblioteke Srbije, Istorijskog arhiva Beograda, Filmskih novosti, Doma kulture Studentski grad i Radio Beograda.

Korišćeni su tekstovi monografskih publikacija, stručnih radova iz odgovarajuće periodike, kao i dnevna i nedeljna štampa, a neki predmeti što dopunjuju multimedijalnost postavke, jesu iz privatne kolekcije.

(Tanjug)

Pratite Krstaricu i preko mobilne aplikacije za Android i iPhone.