O vitaminima, uopšteno i opušteno (1)

Vitamini su kao generali – ima ih malo, vrlo su važni, najčešće neophodni i bez njih bi nastalo rasulo. Ova analogija možda najbolje ilustruje koliko snažno neke supstance utiču na telo kao celinu, a njihovo prisustvo meri se miligramima, ili čak mikrogramima. Ove supstance pomažu enzimima da milioni hemijskih reakcija koje se odnose na rast, razvoj i oporavak organizma teče u pravom smeru. Tu grupu supstanci popularno nazivamo vitaminima.
Naziv vitamin zapravo je kovanica reči vita, što znači život, i amin, što je sufiks u nazivu azotnih jedinjenja. Tvorac ove kovanice je Kazimir Funk, poljski biohemičar, koji je početkom XX veka pronašao i opisao amine od vitalnog značaja za funkcionisanje organizma. On je izolovao supstancu nazvanu tiamin ili aneurin, danas poznatiju kao vitamin B1 i pokazao kako nedostatak ove supstance dovodi do oboljenja poznatog kao beri-beri. Izraz vitamin je vrlo brzo bio prihvaćen za sve neophodne amine u ljudskom organizmu, dok danas obuhvata i organske supstance koje nisu amini, u hemijskom smislu, a neophodne su našem telu.
U početku su vitamini dobijali skraćena imena, u obliku jednog slova, kao zamenu za vrlo kompleksne hemijske nazive. Porodice vitamina, poput B kompleksa, dobile su i redni broj, radi lakše identifikacije. Kako su otkrivani novi vitamini, a odmicalo se u abecedi, ova praksa se polako napuštala, a „novi“ vitamini su zadržali svoja izvorna imena.

Pratite Krstaricu i preko mobilne aplikacije za Android i iPhone.