Izložba o Jovanu Stejiću u Galeriji nauke i tehnike SANU
BEOGRAD – Izložba „Jovan Stejić, prvi Srbin doktor medicine u obnovljenoj Srbiji“ biće otvorena večeras u Galeriji nauke i tehnike SANU.
Reč je o edukativnoj dokumentarnoj izložbi s pratećom publikacijom, koja predstavlja životni put jedne od najznačajnijih ličnosti u formiranju moderne srpske države u 19. veku.
Njome su pokriveni različiti aspekti – od onog koji se odnosi na začetke medicine i nauke u Srbiji, do osvetljavanja kulturološke tradicije 19. veka.
Jovan Stejić (Arad, 1802 – Beograd, 1853), lekar, prosvetitelj, prevodilac i lingvista, pripadao je prvoj generaciji srpske stvaralačke inteligencije koja je svoja znanja i trud uložila u kulturno prosvećivanje Srba i izgradnju moderne srpske države u prvoj polovini 19. veka.
Svest o prekoj potrebi angažovanja na prosvećivanju srpskog naroda Stejić je stekao rano, u mladićkom dobu, a pravac njegovog rada odredila su saznanja koja je stekao iz oblasti filozofije i medicine, koje je izučavao u Segedinu, Pešti i Beču.
Medicina je u to vreme još uvek bila „hipokratska“, bliska filozofiji, utemeljena na holističkom pristupu, koji podrazumeva pođednaku brigu o telesnom i duševnom zdravlju čoveka.
Upravo takav pristup saglediv je u celokupnom Stejićevom delu – u njegovom lekarskom radu, u političkom delovanju kao borca za slobodu i prava čoveka, u radu na organizaciji zdravstvene službe u Kneževini Srbiji, u Društvu srpske slovesnosti (preteča Srpske akademije nauka i umetnosti) i u Državnom savetu, a naročito u književnom radu u kojem se trudio, kako je sam govorio, „da rodu napiše što bi mu polezno bilo“.
Knjiga, koju je još kao student preveo i dopunio prema potrebama srpskog naroda – Makroviotika ili Nauka o produženiju života čovečeskog (1826), bila je prva medicinska knjiga u Srbiji, a prevodeći je, započeo je pionirski rad na srpskoj medicinskoj terminologiji.
Bio je prvi Srbin doktor medicine koji je kao lekar radio u obnovljenoj Srbiji (1829) i zajedno sa dr Karlom Pacekom utemeljio je zdravstvenu službu u Kneževini Srbiji (1839-1840).
O Stejiću se danas u široj javnosti manje zna nego o njegovim savremenicima Vuku Stefanoviću Karadžiću, Dimitriju Davidoviću, Jovanu Steriji Popoviću i drugima zbog čega je posebno vredna inicijativa da se priredi izložba o životu i delu ovog znamenitog lekara.
Od početne ideje Nenada Karamijalkovića, etnologa-antropologa, arhiviste i konzervatora Zavoda za zaštitu spomenika kulture Kragujevac, i Slavka Stepanovića, istoričara, arhiviste Istorijskog arhiva Šumadije, razvio se međunarodni projekat koji pod pokroviteljstvom Ministarstva kulture i informisanja Srbije realizuju Istorijski arhiv Šumadije (nosilac projekta) i saradnici – Zavod za zaštitu spomenika kulture Kragujevac, Savez Srba u Rumuniji i Grad Kragujevac.
Sa željom da što preciznije sagledaju i potom predstave ličnost ovog velikana, Karamijalković i Stepanović, autori izložbe i publikacije koja je prati, pored obimne literature detaljno su istražili i brojne arhivske fondove u Srbiji, Rumuniji, Mađarskoj i Austriji, što je rezultiralo pronalaženjem mnogih do sada nepoznatih podataka.
U dobro uobličenom istorijskom kontekstu, Stejićev lični i porodični život i profesionalne aktivnosti prikazani su kroz devet poglavlja.
Tekst upotpunjuju pažljivo odabrani citati, koji uz bogat dokumentarni i ilustrativni materijal dočaravaju atmosferu Stejićevog vremena.
Saradnica u pripremi izložbe je dr Jelena Jovanović Simić.
(Tanjug)
Pratite Krstaricu i preko mobilne aplikacije za Android i iPhone.