Nije SF: gradi se lift do Meseca!

Ideja o izgradnji lifta kojim bi putovali do svemira stara je gotovo 60 godina. Ruski inženjer Juri Arcutanov izrekao je 1959. godine neverovatnu ideju o izgradnji svemirskog lifta. Ideja koja je tada mogla da bude inspiracija za snimanje naučno-fantastičnog filma, u budućnosti može da postane stvarnost. Princip izgradnje nije komplikovan – od ekvatora do orbite bio bi razvučen kabl, na čijem kraju bi se nalazio satelit koji bi imao ulogu kontratega.

Kabl bi stajao uspravno uz pomoć centrifugalne sile, koja bi omogućila da vozilo preko kabla otputuje do svemirske stanice, prenose elektronski mediji.

Nasa i svemirske agencije Japana i Kine godinama rade na razvoju tehnologije svemirskog lifta. Cilj im je da do 2050. godine ostvare svoju ideju, čija bi realizacija koštala oko 90 milijardi dolara. U nedavno objavljenoj studiji s Univerziteta u Kembridžu i Kolumbiji istaknuto je da je moguća izgradnja lifta, i to od materijala koji se danas koriste u razvoju svemirskog programa. Naučnici u studiji tvrde da će kabl moći da se razvuče od površine Meseca do Zemljine orbite, 35.000 kilometara iznad površine Zemlje. Ovako bi kabl bio zaštićen od naleta satelita koji lete u niskoj orbiti Zemlje. Kabl bi bio izrađen od karbonskih vlakana i povezao bi Mesec s visokom orbitom Zemlje. Izgradnja bi koštala milijarde dolara.

Jedan od problema na koji će naučnici naići jeste onaj koji se tiče materijala za izradu kabla. On bi morao da bude neverovatno jak. Kablovi od karbona, sastavljeni od veoma tankih vlakana koji su sto puta jači od čelika mogli bi da odgovaraju, ali današnja tehnologija još nema odgovarajuća rešenja. Drugi problem je kako izbeći svemirski otpad, kojeg je sve više i više i koji može da postane opasnost po kabl ukoliko udari u njega.

Pre 20 godina oko Zemlje se okretalo oko 350 satelita, danas ih ima pet puta više. Samo prošle godine lansirano je 400 novih satelita, a u budućnosti se očekuje oko 17.000 satelita koji će se kretati u niskoj orbiti. Kada prestanu da funkcionišu, kreću se oko Zemlje bez kontrole, dok se ne raspadnu.

Prema proračunima naučnika, izgradnja prvog svemirskog lifta mogla bi da košta 800 miliona dolara, a trajala bi od sedam do 12 godina. Izgradnja kabla bila bi znatno skuplja. Ipak, bila bi veoma isplativa, jer bi se značajno smanjili troškovi letova u svemir.

Stvaranjem „direktne” veze do Meseca počelo bi eksploatisanje raznih ruda i minerala kojih ima na njegovoj površini. Vremenom bi bila izgrađena i veća svemirska stanica koja bi omogućila astronautima pravljenje svemirske luke za pristajanje letelica. To bi omogućilo pravljenje letelica u svemiru koje bi odatle išle u dublji svemir, ka asteroidima i drugim planetama.

Iako se ideja o izgradnji svemirskog lifta graniči s naučnom fantastikom, nije isključeno da će jednog dana vrtoglav razvoj moderne tehnologije naći način kako da se pređe s reči i lepih želja na delo.

(Aleksandar Todorović, „Politika“)

Pratite Krstaricu i preko mobilne aplikacije za Android i iPhone.