Pomenik učiteljima: Heroji i mučenici dali su najbolju lekciju
JAGODINA – Na Fakultetu pedagoških nauka u Jagodini sinoć su povodom 25 godina fakulteta, 120 godina školovanja učitelja i 100 godina od Velikog rata promovisane dve vredne knjige.
Reč je o „Pomeniku učitelja – nekadašnjih učenika Muške učiteljske skole jagodisnke pogunulih ili umrlih u ratovima Srbije 1912-1918. godine“ Ninoslava Stanojlovića i „Antologfiji literarnih radova učenika i studenata od Učiteljske škole do FPNJ“ 1898 do 2018. godine.
Uz autora o knjigama su govorili profesor FPNJ Ilijana Čutura i arhivski savetnik Istorijskog arhiva Dejan Tanić.
Stanojlović je podsetio da je od osnivanja do početka ratne 1914. kroz jagodinsku Učiteljsku školu prošlo je 13 generacija pitomaca, odnosno u tom periodu učiteljski ispit zrelosti je položilo 333 učenika. Od tog broja njih 75 je poginulo ili umrlo od posledica ratnih dešavanja u balkanskim i Prvom svetskom ratu, rekao je Stanojlović.
Ostavili su svoje porodice, svoje đake i svoje škole i krenuli, na poziv otadžbine, da je brane od nadmoćnijeg neprijatelja, sazdanog od raznih nacija, dodao je te primetio: „Ovi heroju i mučenici bili su pešadinci, artiljerci, konjanici, u najvećem broju slučajva rezrevni oficiri. Odlikovala ih je spremnost, odgovornost i osećaj dužnosti prema domovini i narodu. Svojim učenicima dali su najbolju lekciju iz patriotizma, postavši istovremeno savest svog naroda“.
U knjizi su štampane bigrafije pogunilih i umrlih učitelja, većina i sa slikama, a bili su iz Beograda, Čačka, Jagodine, Požarevca, Užica, Niša, Vranja, Kumanova, Zaječara, Valjeva, Golupca, Bajine Bašte, Kosjerića, Trstenika, Kragujevca, Aleksinca, Nikšića, Pirota, Aleksandrovca, Despotovca…
„Mnogi od njih će ostati i dalje samo brojevi. U vihoru rata i stradanja, oni nisu mogli ni svoj grob da dobiju, pa zato sada njihove kosti počivaju rasute po ratnim stratištima ili u morskim dubinama. Svoje živote ostavili su po gudurama, bolnicama, prihvatilištima i logorima“, napisao je u recenziji naučni savetnik Instituta za noviju istoriju Srbije Momčilo Isić.
Tanić je ocenio da knjiga „prestavlja najbolji primer zbirke biografija izrađene po svim strogim pravilima istoriografije, uz korišćenje izuzteno obimnog naučnog aparata“.
Profesor Čutura je ocenila da je „Pomenik“ vredno delo u istoriografskom smislu, te da je koncipiran tako da po azbučnom redu prezimena izlista osnovne činjenice i svedočanstva o poreklu, školovanju, ratovanju i smrti učenika.
„Svi tekstovi su pisani naučnim diskursom te su u jezičkom pogledu emocionalno neutralni“, rekla je Čutura.
O „Antologiji lirerarnih radova“ u kojoj su štampane uglavnom pesme 41 autora, govorili su urednici, dekan FPNJ Violeta Jovanović i docent Branko Ilić.
(Tanjug)
Pratite Krstaricu i preko mobilne aplikacije za Android i iPhone.