Napadi na Temeljni ugovor su napadi na evropske vrednosti
PODGORICA – Najava premijera Zdravka Krivokapića da će Vlada Crne Gore uskoro potpisati Temeljni ugovor sa Srpskom pravoslavnom crkvom (SPC) podigla je veliku buru u javnosti otvarajući nove polemike koje dodatno dižu tenzije na koje protojerej-stavrofor dr Velibor Džomić odgovara porukom da je zapravo reč o napadima na evropske vrednosti.
Kritičari tog ugovora kao nešto posebno važno ističu da dokument niko još nije video i da se ne zna ko će ga potpisati.
Džomić, pak, ističe da državno-crkveni ugovori ne podležu nikakvim javnim raspravama pre njihovog zaključivanja, a posebno ne podležu ”usaglašavanju sa domaćom zainteresovanom javnošću“.
Uz konstataciju da su reakcije na najavljeno potpisivanje Temeljnog ugovora bile očekivane, Džomić kaže da je verni narod i poštovaoci prava i pravde sa radošću primili ovu vest.
„Sasvim logično, javili su se i dežurni kritičari, partijski ili individualni, svega što se tiče SPC i vernika u Crnoj Gori“, navodi Džomić.
Primećuje da je uočljivo to da niko od kritičara budućeg ugovora nije postavio pitanje dosadašnje, samo u ovom slučaju desetogodišnje, diskriminacije SPC zbog činjenice da joj sve prethodne vlade, od 2012. do 2020., nisu omogućile zaključivanje ugovora sa istim pravima i obavezama kao i u tri ugovora zaključena sa Rimokatoličkom crkvom, Islamskom i Jevrejskom zajednicom, 2011. i 2012.
Džomić pritom, kaže, da veruje da mnogima od kritičara nije poznata presuda Evropskog suda za ljudska prava iz Strazbura u slučaju ‘Savez crkava Reč života i ostali protiv Hrvatske” iz 2010.
Džomić ukazuje i da su protivnici između SPC i Crne Gore su uglavnom javno deklarisani generalno protv postojanja misije SPC u Crnoj Gori.
„Zaklinjući se u ‘evropske vrednosti’ i ‘odbranu nacionalnih interesa države Crne Gore’, deklarisani ateisti i crkvomrsci smatraju da Crnu Goru, kada je u pitanju SPC, ne obavezuju ni Ustav, ni zakoni, a ni presude Evropskog suda u Strazburu. Za njih diskriminacija, inače Ustavom i zakonom zabranjena, predstavlja poželjno i idealno sredstvo borbe protiv SPC u Crnoj Gori“, piše Džomić povodom učestalih kritika na najavljeno potpisivanje Temejnog ugovora.
Protojerej-stavrofor ukazuje da su države – članice Saveta Evrope, a među njima i Crna Gora, dužne su da, pored Ustava, zakona i drugih pravnih akata, poštuju i dosledno primenjuju međunarodno-pravne akte koje su ratifikovale, ali i presude Evropskog suda iz Strazbura.
I zato se, ističe Džomić, lavina napada na budući Temeljni ugovor između SPC i Crne Gore prvenstveno mora posmatrati kao napad na evropske i civilizacijske vrednosti.
Džomić podseća i da je Sveti arhijrejski sinod SPC neposredno nakon zaključenja ugovora crnogorske vlade sa Rimokatoličkom crkvom, Islamskom i Jevrejskom zajednicom, preko Mitropolije crnogorsko-primorske, taašnjoj izvršnoj vlasti dostavljen Nacrt temeljnog ugovora između SPC i Crne Gore.
Kao, kako ističe, izvršilac toga, Džomić smatra da je važno podsetiti da je nekadašnji premijer Igor Lukšić 2012. otvorio dijalog sa SPC radi zaključivanja Temeljnog ugovora, ali je taj proces, kaže, iz političkih razloga obustavljen.
Posle toga, vlada tadašnjeg premijera Mila Đukanovića je, preko Ministarstva za ljudska i manjinska prava, polovinom februara 2015. godine ponovo pokrenula dijalog o istom pitanju, ali je i on iz političkih razloga obustavljen, odnosno zamenjen je diskriminatornim Zakonom o slobodi veroispovesti ili uverenja i pravnom položaju verskih zajednica.
Džomić podseć i da je prethodna vlada Duška Markovića, radi prekida molitvenih litija, javno pozivala SPC da zaključi Temljeni ugovor, ali je tada stav Crkve bio jasan: prvo izmena diskriminatornih odredbi iz Zakona, pa onda zaključenje ugovora.
„Nikada niko iz tadašnjih vladajućih partija nije pominjao transparentnost na koju se sada pozivaju“, naveo je Džomić u odgovoru kritičarima Temeljnog ugovora, objavljenom nan podgoričkom portalu IN4S.
Stoga smatra, kako kaže, krajnje neukusnim da se u ovom slučaju traži „predugovorna” transparentnost i to od onih političkih činilaca koji su sa sadržajem tog akta upoznati još 2012.
(Tanjug)
Pratite Krstaricu i preko mobilne aplikacije za Android i iPhone.