Kompjuterske mreže

Kompjuterska mreža predstavlja sistem za povezivanje kompjutera, a u osnovi je čine dva ili više kompjutera koji međusobno komuniciraju posredstvom prenosnih linija. U literaturi se možete susresti sa velikim brojem podela mreža, i to prema različitim kriterijumima. Prema kriterijumu razdaljine na kojima se vrši prenos podataka, kompjuterske mreže se u osnovi dele na dva tipa:

• LAN (Local Area Networks) – lokalne kompjuterske mreže, u kojima se povezani kompjuteri nalaze na relativno malom prostoru, kao što je prostor koji zauzima jedna zgrada, fabrički krug ili univerzitetski kvart. Tipično za ovakve mreže je da se kao prenosni medijum koriste koaksijalni kablovi i da su svi uređaji za prenos i prenosni vodovi vlasništvo jedne organizacije.
  

• WAN (Wide-Area Networks) – kompjuterske mreže koje se nalaze na širem geografskom području, uglavnom povezuju kompjutere koji se nalaze na teritoriji jednog grada ili regije, a idu sve do interkontinentalnih rastojanja. Ovakve mreže uglavnom povezuju više manjih LAN mreža, i na taj način omogućavaju komunikaciju između mreža koje nisu na istom geografskom prostoru (i sam Internet je jedna velika WAN mreža). Kao prenosni medijum kod ovakvih vrsta mreža koristi se neka od raspoloživih vrsta javnih vodova (javne telefonske linije, komercijalne satelitske veze i optički linkovi). Još jedna karakteristika je da delove mreže za prenos podataka na daljinu poseduje više organizacija (vlasnika).

Svaki od kompjutera povezanih u LAN ili WAN mrežu predstavlja tzv. čvor (node), i ima mogućnost pristupa podacima ili uređajima na bilo kom čvoru (individualnom kompjuteru) LAN-a. Ovo je jedna od glavnih prednosti mreža, jer više čvorova može istovremeno da koristi skupocenu opremu (kao što su laserski štampači ili ploteri), kao i same podatke.

Postoji više tipova lokalnih mreža, od kojih je na PC platformi najpoznatiji Ethernet (koji je izvorno razvila firma Xerox). Ethernet mreža je lokalna mreža tipa stabla (mreže u kojima se koristi jedinstveni prenosni medijum preko koga se istovremeno opslužuje veći broj korisnika) koja se iz bilo koje tačke može proširivati u bilo kom pravcu. Kod ovog tipa mreža, za povezivanje se koristi zajednički kabl na koji se u bilo kojoj tački mogu spojiti korisničke stanice (kompjuteri). Pri tome, između bilo koja dva kompjutera u mreži, postoji samo jedan spojni put.

Još jedan od podela mreža je ona po topologiji, koja je istovremeno vezana i za sam princip rada. Prema ovoj podeli postoji više vrsta, a mi ćemo spomenuti samo dve:

• Peer to peer (Mreže od tačke do tačke) – Kod ovih mreža svi čvorovi imaju jednaku važnost, što znači da nema hijerarhijskog raslojavanja i da svaki čvor ujedno predstavlja i klijent i server.
  

• Client/server (Klijent-server mreže) – Kod ovih mreža jednom ili više čvorova u mreži je dodeljena uloga servera, tj. onoga koji opslužuje sve druge. Serverski kompjuteri su obično jače hardverske mašine iz prostog razloga što istovremeno treba da opsluže veći broj drugih kompjutera, i najveći deo komunikacije ide prema njima i od njih.

Pratite Krstaricu i preko mobilne aplikacije za Android i iPhone.