Težak mentalni poremećaj: ATIPIČNA anoreksija

Tinejdžeri i mlađe zrele osobe sa anoreksijom rizikuju život čak i ako njihova težina padne unutar „normalnog“ raspona. To je zaključak nove studije koja je proučavala „atipičnu anoreksiju“, odnosno slučajeve u kojima pacijenti pokazuju sve simptome anoreksije, osim male telesne težine.

U prošlosti su ovi slučajevi smatrani manje teškim od tipičnih slučajeva anoreksije, ali nova studija je otkrila da obe vrste pokazuju iste simptome teške neuhranjenosti.

„Pacijenti sa atipičnom anoreksijom jednako su bolesni, medicinski… ali psihološki su možda još bolesniji“, rekao je dr Nevil Golden, profesor pedijatrije u Medicinskoj školi u Stanfordu i koautor nove studije. Iako je prepoznata u dijagnostičkom priručniku za poremećaje mentalnog zdravlja, DSM-5, atipična anoreksija može ostati nedijagnostikovana.

„Pretpostavka je da lekari to ne prepoznaju“, rekao je dr Golden.

Pacijenti mogu da budu izloženi riziku od srčanog zastoja, propadanja kostiju, pa čak i smrti, otkrili su dr Golden i njegove kolege. Nova studija, objavljena 5. novembra u časopisu “Pediatrics”, pokazuje da nema veze između težine anoreksičnog pacijenta i stvarne težine njegovog stanja. Na kraju, broj na skali je daleko manji od same količine kilograma koju pacijenti gube tokom bolesti.

„Ne postoji težina ili BMI koji je izjednačen sa poremećajem ishrane“, rekla je dr Kejsi Kotril, medicinska direktorka programa poremećaja ishrane u “Nationwide Children’s Hospital” u Ohaju, koja nije bila uključena u studiju.

“Tokom poslednjih pet do 10 godina broj hospitalizovanih osoba sa normalnom težinom koje pate od anoreksije je porastao”, rekla je dr Kotril.

Doktorka ističe da znakovi neuhranjenosti izgledaju isto i kod atipične i kod tipične anoreksije, samo pacijenti normalne ili natprosečne težine mogu trpeti duže pre nego što se to primeti. U skladu s tim, lekari moraju da paze na znake poremećaja u ishrani i neuhranjenosti kod svih pacijenata, bez obzira na njihovu telesnu težinu.

Dramatično mršavljenje

Iako je atipična anoreksija priznata, i dalje se dešava da, „kada neko pomisli na pothranjenost, pomisli i na manju telesnu težinu“, rekao je dr Golden. Da bi saznali da li su pacijenti sa anoreksijom manje telesne težine zaista lošiji u kliničkom smislu, dr Golden i njegove kolege organizovali su najveću, najopsežniju procenu adolescenata sa normalnom težinom do danas.

Studija je uporedila 50 tinejdžera i mladih zrelih osoba sa atipičnom anoreksijom sa 66 pacijenata koji su ispunili tradicionalne dijagnostičke kriterijume, što znači da je njihova težina pala ispod 85 odsto od očekivanog za njihovu visinu i starost.

Učesnici su bili u dobi od 12 do 24 godine. Više od 90 odsto učesnika su bile žene. Inače, anoreksija je oko tri puta češća kod žena u poređenju sa muškarcima, prema podacima Nacionalne asocijacije za poremećaje ishrane (NEDA).

Autori su uporedili trenutnu težinu pacijenata, istoriju gubitka težine i vitalne znakove i otkrili su da bez obzira na telesnu težinu učesnika, osobe sa dramatičnijim gubitkom težine izgledaju teže bolesne. Pacijenti koji su na brzinu izgubili veliku težinu, pokazali su najniže otkucaje srca od svih učesnika u studiji. Opasno nizak broj otkucaja srca ukazuje na veći problem, loša ishrana ostavlja srce sa premalo goriva da bi pravilno funkcionisalo, a takođe prisiljava telo da razgrađuje srčano tkivo za toliko potrebnu energiju, prenosi NEDA.

“Kliničari obično hospitalizuju pacijente čiji je broj otkucaja srca ispod 50 otkucaja u minuti, jer im se stanje brzo može pogoršati do potpunog zatajenja srca”, rekla je dr Kotril.

Pacijenti sa atipičnom i tipičnom anoreksijom pokazali su slične nedostatke u drugim kritičnim merama zdravlja. Obe grupe su imale opasno nizak krvni pritisak i javljale su im se vrtoglavice. Obe grupe su pokazale nedostatak ključnih elektrolita, kao što su kalijum, fosfor i magnezijum, hranljive materije koje pomažu vitalnim organima poput srca da neometano funkcionišu. Pacijenti koji su izgubili najviše kilograma ili su gubili kilograme tokom dužeg perioda, imali su najniži nivo elektrolita. Sve pacijentkinje koje su ranije imale menstruaciju, prestale su da imaju redovne menstruacije, što znači da njihova tela više nisu proizvodila dovoljno estrogena za održavanje normalnih ciklusa.

“Bez estrogena, kosti pacijenata ne bi mogle da apsorbuju kalcijum kako bi trebale tokom puberteta kada se razvijaju”, rekla je dr Kotril.

Sve u svemu, obe grupe pacijenata izgledale su slično po svim tačkama osim jedne. Oni koji imaju atipičnu anoreksiju zapravo su se lošije rangirali na upitniku koji je osmišljen da meri ozbiljnost psihopatoloških poremećaja u ishrani. Loši rezultati ukazujuju da se oni koji imaju atipičnu anoreksiju mogu više fokusirati na gubitak kilograma, ograničavajući unos hrane i sagorijevanje kalorija od onih sa tipičnom anoreksijom.

Ovi pacijenti su se „veoma plašili vraćanja na svoju prvobitnu telesnu težinu“, rekao je dr Golden.

Buduća istraživanja trebalo bi da istraže najbolji način lečenja slučajeva atipične anoreksije, posebno slučajeva u kojima su pacijenti sa viškom kilograma ili gojazni, jer u ovoj oblasti postoji vrlo malo podataka, rekla je dr Kotril. Doktorka smatra da bi trebalo obaviti više istraživanja o tome kako različita tela reaguju na pothranjenost i kako najbolje tretirati pacijente sa različitom telesnom težinom.

“Pored toga, kada leče gojaznost, lekari moraju da nauče kako da pomognu ljudima da trajno gube kilograme, ne posežući za drastičnim merama”, rekao je Golden.

(Live Science, N1)

Pratite Krstaricu i preko mobilne aplikacije za Android i iPhone.