Lisabon – probuđena lepotica
Glavni grad Portugala, Lisabon (Lisboa), doživeo je renesansu nakon decenijskog dremeža i danas je jako nalik onom sjajnom gradu iz 15. i 16. veka, kada je bio centar trgovine s Istokom i startna pozicija za pomorska istraživanja. Devedesetih godina 20. veka odlučeno je da se uloži u rekonstruisanje grada i da mu se vrati onaj pređašnji sjaj, po kome je ranije bio poznat kao "zlatni grad" južne Evrope. Infrastruktura je unapređena, preko reke Težo izgrađen je Most Vasko da Gama, koji je povezao gradski aerodrom s mrežom puteva i učinio dostupnijim ostale krajeve Portugala. Izgrađen je i nov železnički čvor, Gare de Oriente, koji je vrhunac nove moderne granice istočne obale Teža, nazvan Santiago Calatrava; on povezuje Lisabon s ostatkom Evrope.
Pored novog, postoji i mnoštvo starog što šarmira turiste, dajući metropoli blago provincijsku atmosferu. Izvrsna slikovita srednjovekovna oblast Alfama okružuje Tvrđavu svetog Đorđa, a stari drveni tramvaji redovno idu bučno uzbrdo i nizbrdo prolazeći pored dekorativnih kafića s podovima u mozaiku. Mnoge relikvije i vrednosti iz zlatnog doba grada uništene su u velikom zemljotresu 1755. godine, ali su mnoge ostale pa su i danas popularne kao turistička atrakcija, a dobijaju komplimente i iz perspektive modernih viđenja, kao što je futuristički Okeanarijum.
Grad je bogat peščanim plažama u priobalnim delovima kao što su Costa da Caparica Estoril i Cascais; podjednako lepa je i šumovita oblast Sintra i sasvim poseban manastir Mafra. Raspoloženje Lisabona je vedro i sjajno, prisno i sveže, i uvek spremno da pruži dobrodošlicu svetu. Zidine Tvrđave svetog Đorđa smeštene su povrh brda koje se uzdiže nad rekom Težo i datiraju još iz vremena mavarske okupacije u 10. veku. Tvrđava je proglašena za centar Lisabona, a danas se s nje pruža panoramski pogled na reku Težo i srednjovekovnu Alfamu. Turisti mogu da šetaju travnjacima i penju se uz bedeme. Multimedijalni šou može se posmatrati u toku dana, kada se oživljava istorija Lisabona. Teren ispred tvrđave pošumljen je drvećem masline, borovima i plutom, koje čine vaš provod mnogo prijatnijim.
Najstariji deo Lisabona, Alfama, pruža se u podnožju brda, ispred Tvrđave svetog Đorđa. Alfama je sačuvala mnogo od tradicionalnih boja i atmosfere iz dana kada je bila sedište Saracena. Duž uskih kaldrmisanih aleja prostiru se taverne i ulične prodavnice izmešane s kućicama u posebnom stilu, u kojima su smešteni obalski radnici, prodavci ribe i mornari. U doba Alfame čuvena lisabonska buvlja pijaca Feira da Ladra otvarala se u Campo de Santa Klara svakog utorka i subote. Alfama je isto tako puna starih zgrada i crkava koje obavezno treba obići i istražiti. U nekim zgradama prikazuju se krzneni kaputi i oružje, što svedoči da je Alfama nekad bila sedište aristokratije. Noću ovaj deo grada postaje misteriozan, s uličnim fenjerima i lampama koje bacaju senke na zidine tvrđave, pa nije preporučljivo zalaziti tu po mraku, osim u čuveni kafe "Bairo alto" i deo s noćnim klubovima. Iako Katedrala Largo da Se u Alfami nije spolja sređena, ona je prva crkva u Lisabonu, a izgrađena je na mestu saracenske džamije, nakon što su grad okupirali krstaši u 12. veku. U unutrašnjosti ove stare crkve je krstionica u kojoj je 1195. godine kršten sveti Antonije, kao i brojne druge relikvije, slike i ikone.
Gulbekijan je bio jermenski naftni magnat koji je umro 1955. godine i ostavio za sobom objedinjenu jednu od najfinijih umetničkih kolekcija na svetu. Kolekcija je sada smeštena u modernom centru, gde je Fondacija Kalousta Gulbekijana sponzorisala umetničke projekte domaće kulture i izložbe umetnika iz Portugala, kao i stranih umetnika. Privatna Gulbekijanova kolekcija sadrži egipatske, grčke i rimske antikvitete, islamsku keramiku i tekstil, sirijske dragocenosti, kinesku keramiku i evropske srednjovekovne manuskripte. Kolekcija je ogromna, a stalna postavka varira. Među slikama su i dva Rembranta, Rubens i Renoar. Oblast Bairro Alto (Gornji grad) je, kao i Alfama, istorijska enklava koja datira iz 1513; okružena je ulicama oko zanimljive građevine Santa Justa Elevator-a (strukture koja podseća na Ajfelov toranj u Parizu). Živopisan kraj odzvanja od poziva trgovaca i prodavaca ribe, a prozori i balkoni ukrašeni su ptičjim kavezima i šarenim vešom. Noću ovaj kraj oživljava nekim od najfinijih gradskih fado kafića, duž ulica s viktorijanskim fenjerima i lampama. Fado je poznat način sviranja i plesa koji su u Portugal doneli afrički robovi u 19. veku. Karakterišu ga pesme pune tuge i očaja i ne postoji bolje mesto u Portugalu da se doživi ovaj muzički stil nego što je Bairro Alto u Lisabonu.
Jedan od najpoznatijih simbola Lisabona je impozantan Spomenik otkrićima, smešten na obali reke, u Avenida de Brasilia u oblasti Belem, dizajniran za proslavu portugalskog doba otkrića. Belem, gde se Težo uliva u more, mesto je odakle su pomorski istraživači nekada davno usmeravali svoje brodove u pravcu nepoznatog kako bi istražili svet. Spomenik je otkriven 1960. godine, na proslavi 500-godišnjice smrti princa Henrika Moreplovca u 1460. godini, monarha koji je odgovoran za ulogu Portugala u istraživanju sveta u 15. i 16. veku. Masivni spomenik je u obliku karavana s princom Henrikom na brodu, dok su u pozadini čuveni moreplovci, kraljevski zaštitnici i drugi koji su učestvovali u zlatnom dobu otkrića. Otvoren je svakog dan od 9.00 do 18.30 časova. Čuvena Kula Belem je na listi Uneska i jedna je od lisabonskih "naslikanijih" atrakcija, jer je vrlo dekorativna. Spoljašnji zidovi ukrašeni su konopcima izrezbarenim u steni i prelepim otvorenim balkonima, zajedno s mavarskim osmatračnicama i puškarnicama u obliku štitova. Kula je sagrađena u 16. veku da služi kao utvrđenje na sredini reke Težo.
Korisni linkovi
Pratite Krstaricu i preko mobilne aplikacije za Android i iPhone.